Vanuit de Regiodeal Natuur Inclusieve Landbouw (NIL) Noord-Nederland - Friese Kleiweide en mede ondersteund door het Herstelprogramma Biodiversiteit Fryslân is Landschapsbeheer Friesland samen met BoerenNatuur Fryslân, Kening, Altenburg & Wymenga, Werkend Landschap en Van Hall Larenstein én het gebied zelf begin 2024 aan de slag gegaan met het project 'Mei it ferline foarút op'e klaai'. Het doel is om het biodiverse cultuurlandschap van de kleiweide te versterken door ecologische verbindingen en kruidenrijke weiden te stimuleren.

Het overkoepelende landschapsverhaal

Eén van de doelstellingen in de Regiodeal NIL Kleiweide is om een structuur van groenblauwe verbindingen te realiseren om te werken aan een biodivers platteland. De logica van het landschap – het functioneren van de groenblauwe dooradering, denk aan sloten, dijken en erven – dient als kapstok. Het fundament van de aanpak van de samenwerkingspartners is gebaseerd op een landschapshistorische en landschapsecologische benadering met een doorkijk naar de toekomst. We bouwen in dit project verder op de eerdere initiatieven van de Regiodeal in het gebied. 

De logica van het landschap voor een biodivers cultuurlandschap

Het klimaat verandert en biodiversiteit staat onder druk. Hoe kunnen we zoeken naar verbinding met de ‘logica van het landschap’? Hiervoor maken we onder andere gebruik van de visie Natuerlik Fryslân 2050 en de methodiek ‘Mei it ferline foarút’ van Landschapsbeheer Friesland & Werkend Landschap. Deze aanpak benut de wordingsgeschiedenis van het huidige en toekomstige landschap om te werken aan krachtige, duurzame en streekeigen productielandschappen (www.methetverledenvooruit.nl). De uitdaging is om landschapselementen zoals kruidenrijke dijken en weides, ecologische oevers en groene erven, functioneel en economisch inpasbaar te maken in de bedrijfsvoering van agrariërs. Met ons project willen we een bijdrage leveren aan oplossingen op dit gebied. Onze analyses zullen we ook aanbieden als bouwstenen voor het Fries Programma Landelijk Gebied.

Onderdelen van dit project 

Het project bestaat uit de volgende vijf werkpakketten die aanvullend op elkaar zijn: 

Werkpakket I - Landschapsanalyse 
We maken de logica van het landschap inzichtelijk en kijken we hoe er slimme koppelingen zijn te maken tussen landschapselementen, bedrijfsvoering, budgetten en beheer. Ook verkennen we of er nieuwe functionaliteiten zijn voor landschapselementen van de toekomst.  

Werkpakket II - Monitoring
Via monitoring onderzoeken we de biodiversiteitswinst en het belang om te investeren in landschapselementen, meer specifiek op erven in de kleiweide. 

Werkpakket III - Kruiden op de klei 
Dit werkpakket richt zich specifiek op de versnelde ontwikkeling van kruidenrijke graslanden als belangrijke kern in het weidevogelbeheer op de klei. De aandacht gaat in het bijzonder uit naar het herstel en de ontwikkeling van kruidenrijke graslanden. 

Werkpakket IV - Uitvoering
Qua praktische uitvoering focussen we ons op maatregelen die snel uitvoerbaar zijn en waarvoor voldoende animo is. Tegelijkertijd creëren we enthousiasme en leggen we koppelingen met andere programma’s om ook na 2024 verder te werken aan een versterking van de groenblauwe dooradering in de kleiweide. 

Werkpakket V - Kennisdeling
Het laatste werkpakket is gericht op kennisdeling en participatie. De resultaten van de activiteiten hierboven willen we delen met alle stakeholders. Hiertoe organiseren we al in het najaar van 2024 een boerderij-symposium met verschillende inspirerende sessies.

De Friese Kleiweide

Dit project speelt zich af in de kleiweidestreek, een groot gebied dat zich uitstrekt van het boven Leeuwarden gelegen Stiens tot aan het aan de IJsselmeerkust gelegen Stavoren in het zuidwesten van de provincie. De kleiweidestreek beslaat grote delen van de gemeenten Noardeast-Fryslân, de Waadhoeke en Súdwest Fryslân. 

Mijlpalen

Het project is begin 2024 officieel van start gegaan en heeft verschillende mijlpalen. Van een stappenplan voor het optimaliseren van de kwaliteit van extensief kruidenrijk grasland door middel van beheer en/of inbreng van gebiedseigen zaadmengsels, tot het aanleggen van een voederhaag, van het onderzoeken van de biodiversiteit op boerenerven tot de realisatie van een natuurvriendelijke oever. Met in het najaar van 2024 een symposium waarin we de resultaten bekendmaken. Maar later meer over deze mijlpalen en activiteiten. Nu eerst aan de slag!

Meer informatie en contact

Op de hoogte blijven van dit project? Volg onze socials en houd deze website in de gaten. Lees bijvoorbeeld het bericht over het afronden van de monitoring van broedvogels op boerehiemen. 
Neem bij vragen contact op met senior projectleider Agrarisch Cultuurlandschap Foppe van der Meer via 0512 - 38 38 00 of f.vandermeer@landschapsbeheerfriesland.nl

Projectpartners
Landschapsbeheer Friesland
Hogeschool Van Hall Larenstein
BoerenNatuur Fryslân
Kening
Altenburg & Wymenga ecologisch onderzoek bv
Werkend Landschap

Dit project wordt mogelijk gemaakt door Regiodeal Natuur Inclusieve Landbouw (NIL) Noord-Nederland - Friese Kleiweide en mede ondersteund door het Herstelprogramma Biodiversiteit Fryslân