Nieuws

Kom kijken, doen, beleven, proeven en vooral genieten!
Op 28 oktober organiseert De Friesland samen met partners FestiVitaal. Hét beweeg & doe festival voor jong en oud in Heerenveen. Een dag boordevol activiteiten die in het teken staan van een gezonde en vitale leefstijl. Er is van alles te doen en te beleven op gebied van natuur & gezondheid, voeding, muziek & dans, beweging & sport en fun voor kids.

Boordevol activiteiten voor jong en oud
Geniet van spetterende optredens van Iris Kroes en Jelle B, ga op avontuur met boswachter Arjan Postma, laat je informeren op de gezondheidsmarkt en trakteer jezelf op heerlijke hapjes bij verschillende foodtrucks op het festivalterrein. Maar dat is nog niet alles! Uitdagende clinics, demonstraties, boeiende sprekers – je komt oren en ogen tekort. En de kids? Zij vermaken zich perfect tijdens dans- knutsel- en kookworkshops, de hindernisbaan, kinder-yoga, scouting en ga zo maar door.

Waarom organiseert De Friesland FestiVitaal?
De Friesland gelooft dat mensen elkaar willen helpen om langer gezond, vitaal en gelukkig te leven. De ambitie is dan ook om van Friesland de gezondste en meest vitale ‘mienskip’ van Nederland te maken. De Friesland werkt veel samen met partners en ontwikkelen samen met hen tal van activiteiten, zoals FestiVitaal. Een festival dit in het teken staat om mensen te inspireren hoe ze kunnen werken aan hun eigen vitaliteit en gezondheid.

Ook Landschapsbeheer Friesland staat met een marktkraam op FestiVitaal. Bij ons staat Gezond Natuur Wandelen centraal. Samen met een begeleider gaan we op gezette tijden drie keer een korte Gezond Natuur Wandeling maken. 

Meer weten over FestiVitaal en wat je kunt verwachten? Ga naar www.festivitaal.nl. 

De vereniging Noardlike Fryske Wâlden (NFW) start samen met drie andere Friese agrarische collectieven en Landschapsbeheer Friesland (LBF) een landschapsherstelproject, delen van de gemeente Smallingerland kunnen hier aan meedoen. Landeigenaren uit het werkgebied van de NFW kunnen binnen dit project elzensingels en houtwallen laten herstellen. De project wordt voor 50% gefinancierd door provincie Fryslân en 50% door het Europese POP3 programma, de totale investering bedraagt 2,6 miljoen euro.

In het gebied zijn eerder landschapselementen afgekeurd voor het agrarisch natuur- en landschapsbeheer (ANLb). Zo kan het zijn dat er te weinig struiken onder de bomen groeien, er te weinig bomen staan of er sprake is van achterstallig onderhoud. Beheerders van deze afgekeurde elementen hebben als eerste de mogelijkheid gekregen deel te nemen aan het landschapsherstelproject. De eerste elementen worden binnenkort hersteld. De vereniging NFW roept nu ook andere beheerders en landeigenaren op zich aan te melden bij het bureau met een landschapselement dat hersteld kan worden.

Werkzaamheden

“We bekijken wat de mogelijkheden zijn. Als de beheerder in aanmerking komt voor het project, inventariseert onze schouwcommissie met een medewerker van LBF welke werkzaamheden nodig zijn. Een aannemer voert vervolgens de werkzaamheden uit in het kapseizoen”, vertelt Evie Vinken, themacoördinator natuur & landschap van de NFW.

Informatie en aanmelding

Meer informatie over het landschapsherstelproject is te vinden op de website van de NFW: www.noardlikefryskewalden.nl/ledeninfo/projecten. Aanmelden voor deelname kan bij bureau NFW in Buitenpost. Hier is ook meer informatie over het project te krijgen. Een van de voorwaarden van het contract dat wordt opgesteld is dat de beheerder de herstelde elementen tien jaar in stand houdt en in die tien jaar geen aanspraak maakt op een beheervergoeding. Beheerders en landeigenaren die binnen het ontwikkelingsgebied van de Centrale As vallen, komen in eerste instantie niet in aanmerking voor dit project. Er volgt een apart landschapsherstelproject voor de Centrale As.

Beheervergoeding

Zo’n 800 leden van de NFW onderhouden het coulisselandschap in het werkgebied van de NFW en zetten zich onder andere in voor een groot deel van de 3600 kilometer aan landschapselementen. Het onderhoud aan bijvoorbeeld elzensingels, dykswâlen en pingo’s, moet aan voorwaarden voldoen om er een beheervergoeding voor te ontvangen. Zo is variatie in begroeiing belangrijk voor de biodiversiteit. De onderlaag van bomenrijen moet bij voorkeur bestaan uit kruid- en struikgewas. Hoe dichter de bedekkingsgraad van elzensingels en houtwallen, hoe hoger de vergoeding die aangevraagd kan worden.

Jan Craens (65) is de eigenaar en meester kaasmaker van Kaaslust. Een ambachtelijke kaasmakerij, gevestigd in de gerestaureerde zuivelfabriek van Veenhuizen. De biologische landbouw is een rode draad in zijn leven. Hij was boer en adviseur biologische landbouw. Jan vertelt:

“We begonnen ongeveer zes jaar geleden met kaas van gangbare melk, maar inmiddels zijn we al drie jaar biologisch. Dat was voor mij en mijn vrouw Wennie een logische keuze. Wennie heeft de Warmonderhof gedaan, een opleidingsinstituut voor biologische landbouw in Dronten. Ik studeerde levensmiddelentechnologie en samen woonden we, begin jaren zeventig, in de alternatieve leefgemeenschap De Kleine Aarde te Boxtel. Ik was toen één van de eersten die een biologische groothandel opzette. Ook bouwde ik een biogasinstallatie.

Club van Rome

Het was de tijd van de Club van Rome. Een particuliere stichting die in 1968 werd opgericht door Europese wetenschappers, om hun bezorgdheid over de toekomst van de wereld voor het voetlicht te brengen. Wij vonden dat we iets moesten doen: minder aardolie en kunstmest gebruiken, geen bestrijdingsmiddelen en een andere manier van voedsel produceren.

Vandaag de dag leven nog dezelfde zorgen omtrent de toekomst van onze planeet. Maar het is bemoedigend te zien, dat dingen kunnen veranderen. Ik herinner me hoe vrienden vroeger provisorische windmolens in elkaar knutselden. Inmiddels staan er hele hightech parken van die dingen. En neem nu aardgas, de laatste tien jaar blijkt dat we er ook zonder kunnen. Ons hele bedrijf draait op zonne energie en houtpellets.

Boerderijtje

In 1979 kochten we een boerderijtje in Friesland. Ik sloot een overeenkomst met het Fryske Gea. Wij zouden hun natuurgebied beheren door onze koeien in hun gebied te weiden. Met dat pachtcontract ging ik naar de bank en zo kreeg ik krediet. Ik heb nooit meegedaan aan het model van steeds hogere productie per hectare en per koe. Daarnaast wilde ik niet vastzitten in torenhoge financieringen. Ik wilde vrij zijn om steeds weer iets nieuws te ontwikkelen.

Daarbij ben ik heel liberaal. Ik vind dat je altijd moet kijken naar wat financieel haalbaar is. Momenteel is de markt voor biologische producten heel goed. Mensen zijn bereid meer te betalen voor een goede kaas, dus bied ik het aan. Ik speel dus in op de markt. Aan de andere kant creëer ik ook markt. Ik wil mensen verleiden voor biologische kaas te kiezen, door een mooi, lekker en verantwoord product aan te bieden. Met Kaaslust wil ik markt creëren voor biologische melk. Als dat niet was gelukt, had ik nu weer wat anders gedaan, maar die markt is er dus.

Antwoord

In de jaren tachtig kregen we eens een delegatie van de LTO op visite. Ze vonden zo’n biologisch boerderijtje wel grappig. Ik adviseerde hen toen al, om hun klanten eens te vragen wat ze eigenlijk wilden. Het antwoord van de boeren zou mijns inziens moeten zijn: Dat kan hoor en dat kost het! Zo’n benadering is veel constructiever dan de gebruikelijke reactie: hakken in het zand en herhalen dat ze het echt niet zo slecht doen.

De consument wil best betalen. Alles zou biologisch geteeld kunnen worden. Het probleem zit bij de organisaties. Je moet het willen organiseren. Wij zijn nu bijvoorbeeld bezig met een Franse groothandel. Die is van plan heel veel kaas van ons af te nemen. Waarom zit FrieslandCampina niet met hun aan tafel? Zij kunnen dat toch veel beter dan wij?!

Ze willen niet echt inzetten op biologisch, want wat is er mis met gangbaar? Is dat dan niet goed genoeg? Dat soort vragen krijg je steeds.

Keurmerk

Het voordeel van biologische producten is dat ze een duidelijk keurmerk hebben. En duidelijkheid is heel belangrijk voor de consument. Je moet simpel en helder communiceren. Verder is het handig partijen te vinden die grotere volumes kunnen afnemen, supermarktketens bijvoorbeeld. En pas je product aan aan de wensen van de klant. Biologische wortelen worden nu bijvoorbeeld in mooie, schone bakjes verkocht. Dat heeft de klant liever dan dat hij of zij ze uit een grote kist moet opvissen, zoals in natuurvoedingswinkels gebruikelijk was.

Ik wil laten zien dat het kan: markt creëren voor een biologische landbouw. Ik ben weliswaar ook adviseur, maar ik vind het belangrijk feiten te stellen. Je kunt blijven vergaderen, maar ik besloot kaas te gaan maken. Iets tastbaars neer te zetten. En dan is het een kwestie van instappen of niet: de trein gaat verder.”

De serie Koplopers wordt mogelijk gemaakt door: Boerengilde, Burgerinitiatief Kening fan ‘e Greide, BoerenNatuur, Friese Milieu Federatie, Staatsbosbeheer, It Fryske Gea, Landschapsbeheer Friesland, NoorderlandMelk en Natural Livestock Farming.

Achttiende editie van de Natuurwerkdag op zaterdag 3 november a.s.

Dit jaar geeft een paard de officiële aftrap van de Friese Natuurwerkdag in het Drents-Friese Wold bij Staatsbosbeheer. Het dier zal de eerste boom wegtrekken, waarna de vrijwilligers het werk overnemen en bomen gaan zagen om de bijzondere zandduinen van het natuurgebied te behouden. De 18^e editie van de Natuurwerkdag telt 24 werklocaties in Friesland en meer dan zeshonderd locaties in Nederland waar vrijwilligers, jong en oud, de handen uit de mouwen steken om natuur en landschap een opknapbeurt te geven. Hiermee is de Natuurwerkdag – in Friesland gecoördineerd door Landschapsbeheer Friesland – de grootste vrijwilligersactie in het groen.

Kale duinen kaal houden

Om 10:00 uur geven directeur Regina ter Steege van Landschapsbeheer Friesland en provinciehoofd Bert Hummelen van Staatsbosbeheer het startsein voor de Friese natuurwerkdag waarna het paard een boom zal wegtrekken. Daarna gaan jong en oud aan de slag met het u afzagen van bosopslag op de Kale Duinen. Op deze manier zorgen de vrijwilligers ervoor dat het zand beweeglijk blijft. Want de Kale Duinen van het Drents-Friese Wold is een uniek gebied waar bijzondere vogelsoorten voorkomen zoals de tapuit, boompieper en boomleeuwerik. Bovendien komt er ook een bijzonder insect, de mierenleeuw, voor die afhankelijk is van het losse zand. Het diertje graaft valkuilen in het zand om zijn prooi (voornamelijk mieren) te vangen. Het is dus cruciaal dat de Zandverstuiving blijft bestaan.

Natuurwerkdag op 24 locaties in Fryslân

Dit jaar zijn er 24 locaties met nuttige en leuke klussen verspreid over Fryslân. Vrijwilligers kunnen de schapen op De Naturij te Drachten helpen om de heide kaal te houden door boomopslag te verwijderen. Op historisch landgoed Hemrick is er hulp nodig bij het aanleggen van een stuk wandelpad en met snoeiwerk. Boswachters van Staatsbosbeheer kunnen op Terschelling extra handen goed gebruiken bij het snoeien van elzensingels. Op www.natuurwerkdag.nl staan meer locaties.

Op zaterdag 27 oktober organiseren Landschapsbeheer Friesland, Stichting Zeldzame Huisdierrassen en het Werkverband Friese Rassen de eerste editie van de Levend Erfgoed Fair. Op deze dag kan iedereen de van oorsprong uit Fryslân komende dierenrassen en gewassen bewonderen in manege Gaasterland.

Friese rassen en gewassen worden zeldzaam
De Fries-Hollands koe, het Frysk molkskiep en de Stint Jans rogge verbouwd op de Friese zandgronden. Onze provincie is heel rijk in het aantal boerderijdieren, maar ook in gewassen zoals bonen en appels die hun oorsprong vinden in Fryslân. Sommigen van deze rassen kennen een eeuwenoude geschiedenis, maar zijn hedendaags erg zeldzaam geworden.  Van ’t Frysk Molkskiep, dat stamt uit de 12^e eeuw, waren er in het jaar 2000 bijvoorbeeld maar 2000 dieren en het Fries Roodbonte (koe) telde in 2017 nog maar 485 vrouwelijke fokdieren. Zonde om dit levend erfgoed in de vergetelheid te doen raken.

Allereerste Levend Erfgoed Fair
Op deze fair maken de ras- en fokverenigingen en telers/vertegenwoordigers van Friese rassen en gewassen zich sterk voor het Fries levend erfgoed. Zij willen niet dat ons levend erfgoed verdwijnt uit het Friese landschap en willen op deze dag de bezoekers inspireren, kennis laten maken en weer verliefd laten worden op deze prachtige dieren en gewassen. Samen met Landschapsbeheer Friesland, Stichting Zeldzame Huisdierrassen en het Werkverband Friese Rassen verzorgen zij dit jaar de allereerste Levend Erfgoed Fair.

Op zaterdag 27 oktober van 10:00 tot 16:00 uur staan op manege Gaasterland (Wyldemerkwei 1, Harich) diverse rassen en gewassen tentoongesteld. Ook worden er shows, lezingen, demonstraties, wedstrijden, proeverijen en kinderactiviteiten georganiseerd. Bovendien determineert Stichting Vrienden van het oude Fruit appels en peren. Weet u niet wat voor soort appel- of perenboom u heeft, neem dan fruit mee en zij zoeken het voor u uit.

De Friese Milieu Federatie organiseert een lezing over de terugkeer van de wolf

Vroeger was er ontzag voor de wolf vanwege zijn efficiënte jacht. Later werd de wolf gezien als een bedreiging. Doordat de wolf steeds intensiever vervolgd werd is hij al ruim een eeuw uitgestorven in Nederland. De wolf werd teruggedrongen tot diep in Oost-Europa en de gebergtes van Italië en Spanje. Sinds 1982 is de wolf een beschermde diersoort. Dit leidde tot een groei van de aantallen.

Rond 2000 is in het voormalige Oost-Duitsland weer de eerste wolvenroedel gesignaleerd. Nu zijn er ongeveer 75 paren met roedels in Duitsland, waarvan 15 paren in onze buurdeelstaat Nedersaksen leven. Tegenwoordig leven er in Nedersaksen meer roedels dan in Yellowstone National Parc! Ook in Nederland is de wolf gesignaleerd. In april is officieel vastgesteld dat de wolf zich in Friesland bevond. Dit was de eerste wolf die officieel in Friesland in het wild is gezien sinds 1712.

Spreker
De visies op wat natuur is en het roodkapje syndroom zorgen voor een verdeeld enthousiasme over de komst van de wolf. Hugh Jansman werkt sinds 1999 als dierecoloog bij Alterra-Wageningen UR. Zijn expertise is het weer vitaal krijgen van bedreigde dierpopulaties. Belangrijke projecten waaraan hij heeft meegewerkt zijn o.a. de herintroductie van de otter, behoud van het korhoen, duurzaam beheer van hoefdieren en hoe als maatschappij om te gaan met de terugkeer van de wolf.

In 60 minuten vertelt Hugh Jansman het verhaal over de terugkeer van de wolf en de relatie tussen wolf en maatschappij. Hij zal vertellen over de levenswijze van de wolf, hoe de wolf gemonitord wordt, hoe de overlast bij vee beperkt kan worden en wat de verwachtingen zijn voor de toekomst.

De FMF hoopt u te ontmoeten op maandag 29 oktober in het auditorium van hogeschool Van Hall Larenstein te Leeuwarden. De lezing start om 12.00 uur en eindigt om 13.00 uur.

In verband met het aantal beschikbare plekken verzoekt de FMF u om hier aan te melden

Meer informatie vindt u op https://www.friesemilieufederatie.nl/nieuws/groenlunch-wolf/.