Ons agrarisch cultuurlandschap kent een verhalenrijke geschiedenis, waarin her en der zelfs nog sporen zijn te vinden die zijn achtergelaten door ver vervlogen generaties. Dergelijke sporen bestaan onder andere uit landschapselementen zoals houtwallen en bolle akkers. Van oudsher was op het Friese platteland een grote diversiteit aan dit soort elementen te vinden. Iedere streek had zo zijn eigen scala aan landschappelijke kenmerken. Dit zorgde niet alleen voor een mooie aankleding van het cultuurlandschap, maar bracht ook een enorme soortenrijkdom met zich mee.

Afgelopen decennia is de diversiteit aan landschapselementen in onze agrarische cultuurlandschappen achteruitgegaan. Dit is in meerdere opzichten zonde. Zo vervaagt bijvoorbeeld de streekeigenheid van diverse Friese plattelandsregio’s. Daarnaast kunnen historische landschapselementen de biodiversiteit aanjagen en tevens worden ingezet voor toekomstbestendige oplossingen op het gebied van waterberging en CO2-opslag. Hierdoor hebben dergelijke elementen een grote potentie om bij te dragen aan een duurzame agrarische bedrijfsvoering. Om die combinatie van redenen werkt Landschapsbeheer Friesland samen met de agrarische collectieven aan het herstel van deze cultuurlandschappen in het project ‘Herstel Agrarisch Cultuurlandschap – Fryslân 2021-2024’.

We hebben 12 maatregelen ontwikkeld die op verschillende cultuurlandschappen van toepassing zijn. Geïnteresseerden die mee willen doen kunnen zich, afhankelijk van de maatregel, bij één van de Friese agrarische collectieven of Landschapsbeheer Friesland aanmelden. Hiervoor hoeven ze geen lid te zijn van een collectief. De 12 maatregelen staan hieronder weergegeven, maar specifieke informatie met betrekking tot de randvoorwaarden, selectiecriteria en verplichtingen zijn te vinden op Herstel Agrarisch Cultuurlandschap – Fryslân 2021-2024. Via deze webpagina kan eveneens gemakkelijk een aanmelding in gang worden gezet.

Maatregelen

In een cultuurlandschap – een door de mens gevormd landschap – is er altijd een relatie geweest tussen de bodem, de waterstand en het type landschapselement. Bij de herstel- of aanlegwerkzaamheden wordt rekening gehouden met deze samenhang. Om die reden zijn de maatregelen gebonden aan een aantal (geografische) selectiecriteria.

In het project wordt aan de volgende elementen gewerkt:

1. Aanleg en herstel biodiverse akkerelementen

2. Aanleg natuurvriendelijke oevers

3. Aanleg en herstel van kleinschalige opgaande houtige of natte elementen zoals houtwallen, heggen, dobben en solitaire bomen

4. Aanleg en herstel drenkpoelen

5. Herstel historische boerenerven in agrarisch gebruik (a) en herstel historische erven die niet per se in agrarisch gebruik hoeven te zijn (b)

6. Herstel historische waterlopen

7. Aanleg en herstel túnwallen

8. Aanleg en herstel beplanting of omgrachting op en rondom (voormalige) state-, klooster- of uithofterreinen

9. Herstel historische dijkbiotoop

10. Herstel cultuurlandschappelijke begreppeling, bolle graslandakkers of kruinige percelen

11. Herstel kruidenrijk grasland

12. Herstel historische paden

Financiering

De steun is gefinancierd uit het plattelandsontwikkelingsprogramma (POP3) met 50% uit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) en 50% door Provinsje Fryslân. POP3 is een Europees subsidieprogramma voor het ontwikkelen, verduurzamen en innoveren van de agrarische sector in Nederland. Het totale subsidiebedrag bedraagt €3,32 miljoen.

Meer informatie?

Kijk voor meer informatie over dit project op Herstel Agrarisch Cultuurlandschap – Fryslân 2021-2024. Heeft u vragen over bepaalde maatregelen? Neem dan contact op met LBF of het agrarisch collectief binnen uw regio. Zie hiervoor de onderstaande kaart met contactgegevens.