Van maart 2018 tot en met december 2022 werkte Landschapsbeheer Friesland en de Agrarische Collectieven ELAN, Noardlike Fryske Wâlden, Waddenvogels en It Lege Midden samen aan het herstel van de landschapselementen in het leefgebied Droge Dooradering oftewel het coulisselandschap. In totaal is 100 kilometer houtwallen en elzensingels hersteld, waarvan 18 kilometern nieuw aangelegd, en zijn er 37 poelen en 12 hectare bosjes hersteld.

Het zwaartepunt van de uitvoering lag in Zuidoost-Friesland en er is ook gewerkt op het eiland Terschelling, in Nationaal Landschap Noardlike Fryske Wâlden en rondom het dorp Sint Nicolaasga. Het landschap van deze gebieden wordt gekenmerkt door kleine percelen die omgeven zijn met landschapselementen als elzensingels en houtwallen en wordt door de provincie aangeduid als ‘leefgebied Droge Dooradering’. Bekijk voor meer informatie over de gebieden én de maatregelen op deze storymap.

In het kort

Binnen dit landschapsherstelproject zijn individuele landschapselementen hersteld. Houtwallen en elzensingels zijn aangeplant en rasters zijn vervangen. Ook zijn er bomen gekapt. De stobben van de gekapte bomen gaan weer uitlopen, zodat er meerdere stammen ontstaan zoals dat al eeuwen gebruikelijk is in het Friese agrarische cultuurlandschap. Daarnaast zijn ongewenste soorten zoals de Amerikaanse vogelkers tegengegaan. De lege plekken die zo ontstonden, zijn ingeplant met inheemse soorten als els, eik lijsterbes, meidoorn en hondsroos, afhankelijk van de locatie. In een later stadium van het project zijn ook kleine bosjes en poelen hersteld en/of is er een bosrand aangelegd met een geleidelijke overgang van kruidenbegroeiing naar bomen. De poelen zijn met een kraan opgeschoond zodat er weer water in kan en zo ruimte bieden voor soorten als libellen en kikkers.

Herstel landschap van groot belang

Het Friese cultuurlandschap is gevormd door menselijk handelen. Zonder onderhoud verdwijnt dit landschap. Houtwallen worden zonder regelmatige kap steeds ouder waardoor de ondergroei van struiken en kleinen bomen, die zo belangrijk is voor allerlei vogelsoorten, verdwijnt. De beheeringrepen zorgen er voor dat de kenmerkende flora en fauna van dit landschap behouden blijft. De werkzaamheden hebben best een impact op de omgeving omdat het landschap er voor jaren anders uitziet. Uiteindelijk ontstaat er door de ingrepen weer een beeld zoals dat de zandgronden van Friesland al eeuwen kenmerkt.

Samenwerking

Het project Herstel en Versterken Landschap Droge Dooradering Fryslân is een project van Landschapsbeheer Friesland, agrarisch collectieven ELAN, vereniging Noardlike Fryske Wâlden, Waddenvogels en It Lege midden. De Provincie Friesland en het ELFPO (Europees Landbouwfonds voor Plattelands Ontwikkeling) hebben daarvoor middelen beschikbaar gesteld. De totale investering bedraagt 2,6 miljoen euro.

Lees ook het nieuwsbericht "Boost voor het coulisselandschap: herstel en aanplant 100 kilometer houtwallen en elzensingels, 37 poelen en 12 hectare bosjes afgerond"

Foto: Binne Louw Katsma / Binnair