Wat hebben vijf jaar werken aan het herstellen van het agrarisch cultuurlandschap in Fryslân opgeleverd? De resultaten werden op donderdag 13 maart 2025 gepresenteerd tijdens de slotbijeenkomst van de projecten Herstel Agrarisch Cultuurlandschap - Fryslân. Vanaf 2019 is er dankzij deze projecten maar liefst 4,4 miljoen euro in het Friese landschap geïnvesteerd.
Van belang voor ons allemaal
Gedeputeerde Sijbe Knol was aanwezig om zijn reactie op het project te geven: “It opknappen en ûnderhâlden fan it Fryske lânskip is ús in soad wurdich it is yn it belang fan ús allegear. Bygelyks greppeltsjelân is net allinnich wichtich foar ynsekten en fûgels om te oerlibjen mar ek wy as ynwenners genietsje fan in libbendich boerelân. Greppels en oare lânskiplike eleminten as elzesingels hearre by ús kultuer. En de boeren kinne der goed mei út de fuotten no’t de ekers tusken de greppels en de singels breder makke wurde foar it grutte ark.”
Elf maatregelen
Meer dan 300 boeren en andere particuliere grondeigenaren hebben de afgelopen jaren meegedaan aan één of meerdere van de elf verschillende maatregelen die mogelijk waren op agrarische grond. De resultaten zijn divers: van het opnieuw aanleggen van duikers tot het herstellen van houtwallen. Van de aanleg van natuurvriendelijke oevers tot het herstel van historische drenkpoelen. “De meeste interesse was er voor het herstellen van kruidenrijk greppelland en de aanleg van erfbeplanting” vertelt projectleider Greetje Mast. “We konden niet alle aanvragen honoreren, daarom willen we dit project volgend jaar graag weer voortzetten”.
Van Europa naar de Friese regio’s
Het project van totaal 4,4 miljoen euro werd gesubsidieerd met Europees én Fries geld: 50% kwam uit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) dat duurzame ontwikkelingen in de Europese landbouw moet bevorderen. De andere 50% werd gefinancierd door provincie Fryslân. Het project werd uitgevoerd door de agrarische collectieven die in heel Fryslân actief zijn, in samenwerking met Landschapsbeheer Friesland.
De waarde van agrarisch cultuurlandschap
Waarom zoveel geld verspijkeren aan het herstellen van het Friese landschap? Greetje Mast: “Het behoud van het agrarische cultuurlandschap is belangrijk omdat onze geschiedenis, onze cultuur daarin besloten ligt. Door de schaalvergroting van de afgelopen decennia zijn veel historische landschapselementen als greppels en boomwallen verdwenen en die vormen juist het ideale leefgebied voor vele soorten zoals insecten, vogels en kleine zoogdieren. Bovendien kunnen we historische landschapselementen goed inzetten om aan opgaven als waterberging en CO2-opslag te werken. Het landschap levert daarmee een bijdrage aan een duurzame en gezonde agrarische bedrijfsvoering’.
Resultaten
34 ha akkerelementen | 20,5 km opgaande beplanting | 21 poelen | 5,6 km natuurvriendelijke oevers | 190 erven | 43 solitaire bomen | 9 statenterreinen | 4 opvaarten | 92 duikers | 125 m túnwal | 156 ha kruidenrijk grasland | 38 km greppels
Film: bekijk de mooie film over de resultaten op YouTube: https://youtu.be/US3hztpoEuk?si=6pkWtbra046tSw3m
Of bekijk de aftermovie van de slotbijeenkomst: https://youtu.be/FAvQCwXEYDw?si=EfcpJuQcQmVSJIBQ
Kaart: bekijk de maatregelen die tijdens het project HAC-F zijn uitgevoerd op de kaart:
Partners
Het herstel van het agrarisch cultuurlandschap in Fryslân kon Landschapsbeheer Friesland alleen doen dankzij de goede samenwerking met de zeven Friese agrarische collectieven:
Financiering
Het project werd gefinancierd uit het Programma voor Plattelandsontwikkeling (POP3), uit ELPFO (Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland) en door Provinsje Fryslân.
