Kruidenrijk greppelland dient meerdere doelen. Het is niet alleen prachtig cultuurhistorisch erfgoed, het zorgt er ook voor dat wij ons kunnen aanpassen op het veranderende klimaat en nog zoveel meer. De hoogste tijd om greppelland een nieuwe toekomst in ons landschap te geven!     

Greppelland, van blinde vlek naar nieuwe toekomst 

Het ouderwetse kruidenrijke 'greppeltsjelân' verdwijnt ook in onze provincie in rap tempo. Maar in de huidige opgaven als het versterken van biodiversiteit, het reduceren van bodemdaling en CO2-uitstoot, en de aanpassing van ons landschap aan het veranderende klimaat blijkt greppelland wél van waarde te zijn. Greppelland helpt namelijk bij het bereiken van deze doelen.

In oktober 2022 heeft de Provincie Fryslân in samenwerking met Wetterskip Fryslân, de gemeente Leeuwarden en de gebiedsontwikkelingen Aldeboarn – De Deelen en Baarderadiel het project “Greppelland, van blinde vlek naar nieuwe toekomst” ontwikkeld en het projectplan daarvoor ingediend bij de Erfgoed Deal. 

De Erfgoed Deal heeft het project gehonoreerd omdat greppelland naast een agrarisch productiedoel ook cultuurhistorisch erfgoed is. Greppels horen bij het typisch Nederlandse, man-made weidelandschap. Ze vertellen het verhaal van de ontwatering van de laaggelegen delen van Nederland.

Sinds 2023 mag Landschapsbeheer Friesland in samenwerking met de boerencollectieven It Lege Midden en ANC Westergo aan de slag met de uitvoering van de maatregel om Friese landbouwgronden naar dit eeuwenoude weidelandschap terug te laten keren.  

Opstellen ontwerpprincipes 

Samen met de boerencollectieven en de gebiedsontwikkeling-commissies in de regio's Aldeboarn/de Deelen en Baarderadiel is is Landschapsbeheer Friesland aan de slag gegaan met het opstellen van ontwerpprincipes voor verschillende landschapstypen. In Aldeboarn/De Deelen boert men immers op lage veenweidegrond en Baarderadiel is gelegen in de greidhoeke: een echt kleiweidegebied.

Om tot goede en werkbare ontwerpen te komen, worden er door Landschapsbeheer Friesland interdisciplinaire ontwerpsessies georganiseerd waarvoor deskundigen met verschillende achtergronden worden uitgenodigd. 

Zo moet het nieuwe greppelland niet alleen goed voor weidevogels zijn, het moet ook praktisch inpasbaar zijn in de bedrijfsvoering van de moderne boer die met bredere machines werkt. Alleen op die manier gaat het nieuwe greppelland een duurzame toekomst tegemoet. 

Uitvoering werkzaamheden 

Na het ontwerpproces kan de daadwerkelijke uitvoering van start. Agrarisch collectief It Lege Midden en collectief Westergo zijn hierbij de aanspreekpunten in het veld. Landschapsbeheer Friesland is penvoerder en blijft ook in de uitvoerende fase zorgen voor coördinatie van de werkzaamheden. 

In de regio's Aldeboarn/de Deelen en Baarderadiel waar bij de deelnemende boeren binnenkort bolle graslandpercelen met greppels worden aangelegd, wordt ook meteen een kruidenrijk graszaadmengsel ingezaaid. Alleen in die combinatie wordt het weiland een geschikt habitat voor weidevogels. Weilanden die al extensief beheerd werden, komen in aanmerking voor deelname aan dit project. Boeren die nu niet mee kunnen doen, krijgen tips hoe zij in een volgende ronde wél kunnen aansluiten. 
 
Dit project past bij een ander project waarmee Landschapsbeheer Friesland momenteel actief is, namelijk Herstel Agrarisch Cultuurlandschap Fryslân (HAC-F 2021-2024). Hierin zijn ook twee maatregelen opgenomen die betrekking hebben op het herstel van kruidenrijk grasland met greppels. Landschapsbeheer Friesland zorgt ervoor dat de twee projecten op elkaar aansluiten.

Podcast Erfgoeddeal

In opdracht van de Erfgoeddeal maakte Simon Heijmans de podcast ‘Verborgen in het volle zicht’. Hij bezoekt bijzondere plekken in Nederland die je zo voorbij zou kunnen rijden, maar waar iets staat te gebeuren. Zo kwam hij ook naar Friesland voor een aflevering over greppelland met bijdragen van provinciaal ambtenaar Kees van Stralen, projectleider Lenneke Buller en boer Marten de Jong. Luister op Podbean.

Meer informatie 

Houd de berichtgeving op onze website en sociale media in de gaten voor het laatste nieuws. Meer weten of dit project? Neem contact op met onze projectleider Greetje Mast of met één van de agrarische collectieven die meewerken aan dit project, klik op de logo's hieronder: