Het Friese agrarisch cultuurlandschap bestaat uit landschapselementen zoals bijvoorbeeld houtwallen, sloten en dijken. Afgelopen decennia zijn heel wat landschapselementen achteruitgegaan waarmee de streekeigenheid van de Friese plattelandsregio’s verdwijnt. Historische landschapselementen kunnen de biodiversiteit verbeteren en ook worden ingezet voor toekomstbestendige oplossingen op het gebied van bijvoorbeeld waterberging en CO2-opslag. Hiermee kunnen deze elementen een grote bijdrage leveren aan een duurzame agrarische bedrijfsvoering. Vanuit Landschapsbeheer Friesland werken we samen met de agrarische collectieven, agrariërs en particulieren aan het herstel van deze cultuurlandschappen. Lees verder om te zien wat wij voor grondeigenaren kunnen betekenen.
Op de eerste zaterdag van november vindt de jaarlijkse Natuurwerkdag plaats. Iedereen kan op deze dag werken aan het behoud en herstel van natuur en landschap. De Natuurwerkdag is een opknapbeurt van het landschap en de grootste vrijwilligersactie in de Nederlandse natuur. Afhankelijk van de streek en de locatie zijn er verschillende activiteiten zoals snoeien, zagen, hooien, schoonmaken van poelen en paden, knotten van wilgen, maken van takkenrillen en verwijderen van riet. Landschapsbeheer Friesland is coördinator van de Natuurwerkdag in de provincie Friesland en zorgt voor (extra) gereedschap en ander klusmateriaal en de promotie voor de werving van vrijwilligers.
Acht ‘groene organisaties’ in Fryslân hebben het Actieplan Groene Vrijwilligers opgesteld. Samen kunnen ze rekenen op wel 5500 vrijwilligers die zich wekelijks of maandelijks inzetten.
In het coulisselandschap van de Noardlike Fryske Wâlden in Achtkarspelen doen we mee aan het project Boeren tussen Boomwallen. Dit project is een initiatief van de Vereniging Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer Achtkarspelen (VANLA), en de vereniging Noardlike Fryske Wâlden (NFW).
Met het project Beammen foar Elkenien planten wij samen met de Friese Milieu Federatie 92.000 bomen op grond van Friese grondeigenaren. Dit heeft als doel om het landschap van Friesland te versterken. De nieuwe aanplant bestaat vooral uit streekeigen bomen en struiken die optimaal bijdragen aan het herstel van de biodiversiteit. Door meer jonge bomen te planten vergroten we de CO2-opname en wordt ons landschap groener, mooier, meer divers én koeler. Ruim 300 grondeigenaren hebben zich tot nu toe aangemeld. Een deel van de bomen is het afgelopen plantseizoen (2022.2023) geplant. De rest volgt eind 2023.
Lees meer over dit project op de website van de Friese Mileu Federatie.
In het project van Akker naar Bakker staat de productie van Weyerts Eygen broden centraal. Dit gebeurt in een korte keten tussen boer, molenaar, bakker en de consument binnen een straal van tien kilometer.
Het verleden als inspiratie gebruiken voor toekomstige ruimtelijke opgaven, dat doen we in het project 'Mei it ferline foarút' (NL: met het verleden vooruit). Een project waarin we de wordingsgeschiedenis van het Friese landschap benutten om te werken aan krachtige, duurzame en streekeigen productielandschappen die tegen een stootje kunnen.
Zuidoost Friesland kent een bijzonder afwisselend landschap. Van kleinschalige esgehuchten in de buurt van Oosterwolde tot de hoogvenen rond Fochteloo en van een besloten elzensingellandschap in de omgeving van Drachten tot een open veenweidegebied met petgaten rond Tijnje en Munnekeburen. Regio Deal Zuidoost Friesland signaleerde dat dit rijke cultuurlandschap steeds meer onder druk komt te staan. Op veel plekken wordt ijverig aan het landschap gewerkt, maar in de afgelopen decennia is ook veel moois verloren gegaan. Landschapsbeheer Friesland maakt zich hard voor dit bijzonder gevarieerde regionale landschap in opdracht van de Regio Deal. Hoe we dat doen?
Noordergraf is een samenwerkingsverband van organisaties voor erfgoed en landschap in de provincies Fryslân, Drenthe en Groningen. Samen met de Rijksuniversteit Groningen hebben zij een benadering ontwikkeld voor het omgaan met kerkhoven en begraafplaatsen. Noordergraf wil beheer stimuleren dat oog heeft voor de erfgoedwaarden van deze terreinen en dat rekening houdt met de belangen en inzichten van álle betrokkenen: eigenaars, beheerders, bezoekers en omwonenden. Wij willen graag hun kennis, kunde en engagement vergroten. Zo hopen wij bij te dragen aan de verduurzaming van de grafcultuur in Noord-Nederland.
Binnen het project Herstel Agrarisch Cultuurlandschap – Fryslân (HAC-F) werken we samen met de agrarische collectieven aan het herstel van het cultuurlandschap. Deelnemers aan het project zijn zowel agrariërs als particuliere grondbezitters. In het project worden historische erven, greppels, opvaarten en sloten en kruinige percelen, die eeuwenlang onderdeel uitmaakten van het Friese platteland, hersteld of aangelegd. Hiermee versterken we de biodiversiteit en dragen we bij aan een toekomstbestendig platteland. Inmiddels zijn bij 80 deelnemers maatregelen uitgevoerd.
Samen met FMF en stichting Wrâldfrucht is Landschapsbeheer Friesland in het voorjaar 2020 gestart met het project ‘Natuerlik Ferskeat mei de Mienskip’, gericht op Noordoost-Fryslân. Bewoners van de dorpen Kollum, Kootstertille, Noardburgum, Rinsumageast en Feanwâlden maken zich de komende 2 jaar sterk voor de biodiversiteit in en rond het dorp.
Tussen Beetgum en Beetgumermolen ligt het voormalige stateterrein van Groot Terhorne (ook wel Martena State genoemd). De oudste vermelding van de state dateert uit het jaar 1496, maar het bestond waarschijnlijk al langer. Door de eeuwen heen verandert er veel aan Groot Terhorne. De eenvoudige stins wordt een state en door de jaren zijn er verschillende grote tuinarchitecten betrokken geweest bij het ontwerpen en aanleggen van een prachtige tuin.